Schiphol-Oost is misschien niet de bekendste locatie binnen de luchthaven, maar wel één van de meest bepalende. Wie denkt dat Schiphol altijd alleen maar passagiers heeft verwerkt op de plek waar nu de grote terminal staat, heeft het mis. De oorsprong van Schiphol ligt in wat we nu kennen als Schiphol-Oost. Deze plek is van groot belang geweest voor de militaire luchtvaart, zakenvluchten en bijzondere luchtvaartdiensten. En dat is vandaag de dag nog steeds zo.
Schiphol-Oost is het oostelijke gedeelte van Amsterdam Airport Schiphol. Het ligt geografisch gezien ten oosten van de huidige terminals en runways. Je vindt hier geen gates of bagagebanden, maar:
Kleine terminals voor zakenvluchten en private jets
Kantoorgebouwen van luchtvaartbedrijven
Luchtvaartopleidingen zoals de KLM Flight Academy
De Marechaussee en andere luchtvaartautoriteiten
Oude hangaars en onderhoudsfaciliteiten
En tot voor kort: het oude hoofdgebouw van Schiphol zelf
Schiphol-Oost is dus niet voor toeristen met een koffer. Het is een functioneel en historisch belangrijk deel van de luchthaven, bedoeld voor specifieke gebruikers: piloten, technici, diplomaten, VIP-passagiers en zakelijk verkeer.
De allereerste start- en landingsbaan van Schiphol werd in 1916 aangelegd voor militaire doeleinden, midden in een drassig poldergebied. De locatie: waar nu Schiphol-Oost ligt. Het heette toen nog gewoon Schiphol, een militaire luchtbasis tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Na de oorlog kwam de burgerluchtvaart langzaam op gang. KLM startte haar eerste lijndienst in 1920 vanaf deze locatie. Er was toen nog maar weinig infrastructuur: een houten loods, grasbaan, een paar auto’s en veel modder. Maar het was het begin van iets groots.
De houten gebouwen maakten plaats voor stenen constructies. In 1935 werd de eerste ‘echte’ terminal geopend, met douane, bagage-afhandeling en wachtkamers – allemaal op het terrein van wat nu Schiphol-Oost is. Schiphol begon zich te ontwikkelen als serieuze luchthaven.
Tijdens de oorlog werd Schiphol meerdere keren gebombardeerd. De infrastructuur in het oostelijk deel raakte zwaar beschadigd. Na de oorlog werd het vliegveld grotendeels herbouwd, maar het zwaartepunt verschoof langzaam naar het westen. Toch bleef Schiphol-Oost operationeel.
Toen Schiphol zich voorbereidde op de toekomst, werd duidelijk dat er meer ruimte nodig was. Nieuwe terminals, grotere startbanen, betere bereikbaarheid. Het nieuwe Schiphol (nu Schiphol-Centrum) opende in 1967. Schiphol-Oost raakte daardoor zijn prominente rol kwijt, maar bleef in gebruik voor zakelijke luchtvaart, onderhoud en training.
Lees ook over de Schipholtaxi
Schiphol-Oost is nu een high-security zone met een aantal kernfuncties:
General Aviation Terminal (GAT)
Hier landen en vertrekken privéjets en zakelijke vluchten. Denk aan CEO’s, diplomaten, sportteams en artiesten. Geen wachtrijen, geen douanecontrole zoals op normale terminals – alles gaat discreet en efficiënt.
KLM Flight Academy & Simulatorcentrum
Piloten worden hier opgeleid in realistische simulatoren. Zowel KLM als andere maatschappijen gebruiken deze faciliteiten.
Onderhoudsfaciliteiten
Diverse hangaars zijn nog steeds in gebruik voor vliegtuigonderhoud, voornamelijk kleinere toestellen of speciale opdrachten.
Autoriteiten en luchtvaartdiensten
Denk aan de Koninklijke Marechaussee, Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL), douane en beveiligingsdiensten.
Zakelijke luchtvaartmaatschappijen
Er zijn meerdere charters en business jet-operators actief vanuit deze kant van Schiphol.
| Kenmerk | Schiphol-Oost | Schiphol-Centrum |
|---|---|---|
| Doelgroep | Zakelijke reizigers, private jets | Commerciële passagiers |
| Terminaltype | Klein, discreet, maatwerk | Groot, openbaar, massavervoer |
| Bereikbaarheid | Via eigen route, vaak met taxi | Trein, bus, auto, taxi, fiets |
| Douane en controle | Privé en versneld | Standaard passagierscontrole |
| Aantal vluchten per dag | Beperkt | Enkele duizenden |
| Aankleding en service | Zeer persoonlijk, high-end | Massaal, maar functioneel |
Er is geen station bij Schiphol-Oost. De beste manier om er te komen is met een Schiphol taxi. Je kunt bij een betrouwbare aanbieder een taxi reserveren met vermelding van ‘GAT Schiphol-Oost’ of het specifieke adres van de terminal of organisatie waar je moet zijn. De chauffeur weet dan waar je naartoe moet – veel taxibedrijven kennen deze ritten goed.
Ook het ophalen van VIP-passagiers gebeurt meestal via vooraf geboekte taxi’s. Hier geldt: je moet van tevoren goed communiceren waar en wanneer je iemand ophaalt, want de toegang tot Schiphol-Oost is streng beveiligd en niet openbaar toegankelijk zonder pas of aanmelding.
Het lijkt misschien een vergeten hoekje van de luchthaven, maar Schiphol-Oost vervult nog steeds belangrijke rollen:
Continuïteit van luchtvaartdiensten – Als er storing of drukte is op Schiphol-Centrum, kan Schiphol-Oost bepaalde functies tijdelijk overnemen.
Exclusief en snel zakelijk reizen – Voor topmanagers en overheidsfunctionarissen is snelheid, veiligheid en privacy essentieel.
Opleidingen en innovatie – De opleidingen en simulatoren in dit gebied zijn cruciaal voor de veiligheid van de Nederlandse luchtvaart.
Historisch erfgoed – Schiphol begon hier. En dat voel je nog steeds als je langs de oude hangaars loopt.
Oorspronkelijke locatie van luchthaven Schiphol (1916)
Tegenwoordig gebruikt voor private jets, zakelijke luchtvaart en opleidingen
Geen toegang voor gewone passagiers of toeristen
Bereikbaar via taxi (geen OV-halte)
Bevat GAT, onderhoudsfaciliteiten en luchtvaartautoriteiten
Strategisch belangrijk voor het functioneren van Schiphol als geheel
Praktisch: vervoer naar Schiphol-Oost
Wil je iemand ophalen of zelf worden afgezet bij Schiphol-Oost? Regel dit ruim op tijd:
Boek een taxi met vermelding “GAT Schiphol-Oost”
Geef je naam of die van de passagier op – dat is vaak verplicht bij aankomst
Check met de taxicentrale of de chauffeur ervaring heeft met deze locatie
Kom op tijd – het gebied is beveiligd en soms lastig toegankelijk zonder goede instructie